oferta z rażąco niską ceną

Jeden z wykonawców w postępowaniu podniósł zarzut zaniechania odrzucenia oferty jako zawierającej rażąco niską cenę. Jako uzasadnienie wskazał na bezsporną wagę składnika ceny i proste porównanie wartości arytmetycznych w złożonych ofertach. KIO nie zgodziła się, że jedynie taka okoliczność może stanowić o konieczności wyeliminowania wykonawcy i jego oferty z postępowania (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 13 kwietnia 2022 r., sygn. akt  KIO 823/22).

Wykonawca ma obowiązek wyjaśnić sposób kalkulacji ceny oferty na wezwanie zamawiającego. Jeśli nie zgadza się on zarówno z samymi wezwaniami do wyjaśnień, jak i wyznaczonym terminem do złożenia wymaganych dowodów, może wnieść stosowne odwołanie. Wykonawca powinien przy tym dysponować odpowiednimi kalkulacjami, zanim złożył ofertę w postępowaniu. Nie ma zatem podstaw, aby uznać, że konieczne jest potwierdzenie aktualności ofert podmiotów trzecich w zakresie, w jakim miały one wpływ na kalkulacje (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 14 lutego 2022 r., sygn. akt KIO 262/22).

Ciężar dowodu w przypadku zarzutu rażąco niskiej ceny jest ukształtowany odwrotnie do reguły, zgodnie z którą ciężar dowodu spoczywa na stronie, która z danego faktu wywodzi skutki prawne. Wynika to z regulacji art. 534 ust. 1 ustawy Pzp. Jednocześnie pomimo modyfikacji reguły ciężaru dowodu wykonawca, który zarzuca zamawiającemu, że nie odrzucił oferty z rażąco niską ceną, w dalszym ciągu ma obowiązek udowodnić fakty, które pozwalają stawiać tezę o rażąco niskiej cenie (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 30 listopada 2021 r., sygn. akt KIO 3273/21).

Informacje zawarte w treści złożonych przez wykonawcę wyjaśnień w sprawie rażąco niskiej ceny stanowią szczegółową kalkulację zaoferowanej ceny. Zarówno metoda tej kalkulacji, jak i konkretne dane cenotwórcze ujawnione przez wykonawcę na żądanie zamawiającego dla sprawdzenia, czy cena oferty nie jest rażąco niska, mogą być objęte tajemnicą przedsiębiorstwa. Wobec tego mogą być przedmiotem ich ochrony przez utajnienie przed innymi podmiotami, również tymi uczestniczącymi w przetargu. Aby jednak dane informacje mogły zostać objęte tajemnicą przedsiębiorstwa, wykonawca ma obowiązek dokładnego i wyczerpującego uzasadnienia swojego wniosku.

W myśl art. 90 ustawy Pzp zamawiający jest uprawniony żądać wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny nie tylko w sytuacjach określonych w art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp. Nie będą to zatem jedynie przypadki, w których całkowita cena oferty jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia z VAT, ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert. Może to uczynić w każdej sytuacji, gdy cena wydaje mu się rażąco niska i budzi wątpliwości co do możliwości wykonania zamówienia zgodnie z jego wymaganiami lub z wymaganiami wynikającymi z przepisów odrębnych (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 4 maja 2021 r., sygn. akt KIO 1017/21).