wyjaśnienia rażąco niskiej ceny

Żądanie zbyt szczegółowych kalkulacji w ramach wyjaśnień rażąco niskiej ceny

Żądanie zbyt szczegółowych kalkulacji w ramach wyjaśnień rażąco niskiej ceny

Narzucony przez zamawiającego zakres i stopień szczegółowości informacji, które wykonawca był zobowiązany uwzględnić w ramach wyjaśnień ceny oferty, co najmniej utrudniał przedstawienie tych wyjaśnień, w tym zwłaszcza w zakresie rzeczywistego kalkulowania ceny oferty. Nie miał oparcia ani w wymaganiach siwz, ani w przepisach ustawy Pzp (wyrok KIO z 16 czerwca 2020 r.; sygn. akt KIO 709/20, KIO 715/20).

Prawo zamówień publicznych

Rażąco niska cena – wyjaśnienia wykonawcy oraz ciężar dowodu

Wyjaśnianie kwestii rażąco niskiej ceny w ofercie wykonawcy ma wielopłaszczyznowe znaczenie. Jest istotne z punktu widzenia samego wykonawcy, który ubiega się o realizację zamówienia, gdyż zaniechanie podjęcia wyjaśnień lub ich niewystarczające sformułowanie powoduje odrzucenie oferty i blokuje możliwość realizacji zamówienia. Ważne jest również dla zamawiającego, który musi brać pod uwagę prawidłową realizację przedmiotu zamówienia w sposób realistyczny i bezproblemowy. Ciężar dowodu w kwestii ewentualności wystąpienia w ofercie rażąco niskiej ceny został tak ukształtowany, aby wykonawca broniący swej oferty mógł rzeczywiście zrealizować swój cel, a zamawiającemu daje możliwość zyskania pewności co do rzetelności wykonawcy. Sprawdź, jak ocenić jakość i wiarygodność złożonych przez wykonawcę wyjaśnień co do rażąco niskiej ceny oraz jak przygotować takie wyjaśnienia – jeśli jesteś wykonawcą.

Każda oferta złożona w postępowaniu o zamówienie publiczne zawiera cenę lub koszt. Jest to jej nieodzowny element, ponieważ, jeśli mówimy o zamówieniach publicznych, należy przez to rozumieć umowy odpłatne zawierane między zamawiającym a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane. Ustawa Pzp definiuje cenę, odsyłając do art. 3 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz.U. z 2017 r. poz. 1830 ze zm.).

Zgodnie z definicją cena to wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest zobowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę. Uwzględnia się w niej podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług lub podatkiem akcyzowym. Przez cenę rozumie się również stawkę taryfową.

Ustawa Pzp wprowadza definicję legalną najkorzystniejszej oferty, wskazując, że jest nią oferta, która:

  • przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny lub kosztu i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego w szczególności w przypadku zamówień w zakresie działalności twórczej lub naukowej, których przedmiotu nie można z góry opisać w sposób jednoznaczny i wyczerpujący lub
  • najlepiej spełnia kryteria inne niż cena lub koszt, gdy cena lub koszt jest stała albo oferta z najniższą ceną lub kosztem, gdy jedynym kryterium oceny jest cena lub koszt.

Zaoferowana najniższa cena lub koszt muszą być obiektywnie uzasadnione, a ich nieuprawnione zaniżenie przez wykonawcę może spotkać się z zarzutem zaoferowania rażąco niskiej ceny lub kosztu w stosunku do przedmiotu zamówienia, którego zidentyfikowanie powoduje konieczność odrzucenia tak sformułowanej oferty. Sankcja odrzucenia poprzedzona jest wyjaśnieniami. Aby uchronić się przed nią, wykonawca ma obowiązek udowodnienia rzetelności swoich kalkulacji.

Wyczerpujące wyjaśnienia dotyczące wysokości ceny nie powinny skutkować odrzuceniem oferty

Wyczerpujące wyjaśnienia dotyczące wysokości ceny nie powinny skutkować odrzuceniem oferty

Jeśli wykonawca w złożonych wyjaśnieniach przedstawił, jakie obiektywne czynniki umożliwiły mu zaoferowanie ceny na danym poziomie, wykazał, iż realizacja zamówienia nie przyniesie mu straty, jak również przedstawił sposób zbudowania zaoferowanej ceny za realizację zamówienia wraz z przyjętą przez siebie metodologią i właściwą wykonawcy polityką cenową, to zamawiający nie powinien odrzucać jego oferty (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 13 marca 2020 r.; sygn. akt  KIO 431/20).

webinar20.05_okladka

Przetarg nieograniczony w nowej ustawie Pzp: wybór oferty, odrzucenie oferty, unieważnienie postępowania

Zbliża się rewolucja w zamówieniach publicznych. Nie odkładaj na ostatnią chwilę przygotowań do niej i już teraz zapoznaj się ze wskazówkami dotyczącymi efektywnego wyboru najkorzystniejszej oferty, warunków skutecznego odrzucania ofert oraz unieważnieniu postępowania.

Czy w procedurze na usługi społeczne poniżej progu można badać rażąco niską cenę?

Pytanie:

Zamawiający planuje przeprowadzić postępowanie na usługi społeczne poniżej progu. Czy dopuszczalne w takim przypadku jest przewidzenie badania ceny rażąco niskiej w złożonej ofercie, biorąc pod uwagę jedynie średnią cen pozostałych ofert, bez odnoszenia się do ewentualnej różnicy względem wartości szacunkowej zamówienia?

Moim zdaniem jeżeli stwierdzenie „poniżej progu” odnosi się do progów określnych w art. 138g  ust. 1 ustawy Pzp, zamawiający nie jest zobowiązany do stosowania przepisów ustawy Pzp – także w zakresie badania rażąco niskiej ceny.

Do postępowań na usługi społeczne i inne szczególne usługi odnosi się rozdział 6 ustawy Pzp. Przepisy w nim zawarte dają szczególne uprawnienia i wytyczne dla przedmiotowych zamówień.

Czy oferta podlegająca odrzuceniu powinna być wyjaśniana w zakresie rażąco niskiej ceny?

Pytanie:

Po wstępnej weryfikacji ofert w przetargu zamawiający stwierdził, że ta z najniższą ceną jednostkową podlega odrzuceniu, gdyż jest niezgodna z siwz. W opisie przedmiotu zamówienia istnieje wymóg, by ośrodek przeznaczony na realizację przedmiotu zamówienia znajdował się w województwie zachodniopomorskim, a wykonawca wskazał obiekt położony w województwie pomorskim. Zamawiający, dokonując analizy wysokości cen w złożonych ofertach, stwierdził, że oferta kwalifikuje się do wezwania do złożenia wyjaśnień z art. 90 ust. 1 w związku z art. 90 ust. 1a ustawy Pzp. Czy zamawiający powinien faktycznie wezwać do wyjaśnienia kalkulacji cenowej wykonawcę, którego oferta podlega odrzuceniu za niezgodność z siwz?

Na jakich warunkach zamawiający może przedłużyć termin wyjaśnienia rażąco niskiej ceny?

Pytanie:

Dnia 14 listopada 2019 r. odbyło się otwarcie ofert na usługi sprzątające. Cena najtańszej oferty jest niższa o 30% od średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert. Zamawiający 18 listopada 2019 r. wysłał do wykonawcy prośbę o udzielenie wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, która budzi wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie w wymaganiami siwz. Termin wyjaśnień wyznaczono na 21 listopada 2019 r. do godz. 14:00. Pismo zostało wysłane drogą elektroniczną na podany w ofercie e-mail jak i pocztą listem poleconym. Po nieotrzymaniu potwierdzenia odbioru e-maila przez wykonawcę podjęto próby kontaktu telefonicznego. Wykonawca nie odebrał telefonu i nie oddzwonił. Dopiero 22 listopada 2019 r. o godz. 13:40 po naszym telefonie wykonawca skontaktował się z nami i stwierdził, że nie dostał e-maila a pismo z poczty odebrał przed chwilą. Co zamawiający może zrobić w takiej sytuacji? Czy odrzucić ofertę, gdyż wykonawca nie złożył stosownych wyjaśnień w terminie? Czy na prośbę wykonawcy możemy przedłużyć termin złożenia wyjaśnień?

ocena rażąco niskiej ceny

Nie wolno z góry zakładać, że najkorzystniejsza cena w postępowaniu jest rażąco niska

Najniższa cena zaoferowana w postępowaniu nie może być automatycznie uważana za rażąco niską. Cena rażąco niska jest to cena niewiarygodna, oderwana całkowicie od realiów rynkowych, uzyskana np. w skutek oferowania towarów poniżej kosztów zakupu bądź wytworzenia. O cenie rażąco niskiej można mówić, dopiero gdy jest oczywiste, że przy zachowaniu prawidłowych reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne.

rażąco niska cena

Niska cena nie zawsze musi być rażąca – omówienie wyroku KIO

Zamawiający jest zobowiązany wszcząć postępowanie wyjaśniające, jeżeli cena, koszt lub ich istotne części składowe opisane w ofercie wydadzą mu się rażąco niskie oraz wzbudzą wątpliwości co do możliwości właściwego wykonania zamówienia. Regulacja ta jest często wykorzystywana przez wykonawców, którym nie udało się wygrać przetargu i uzyskać zamówienia. Zarzucają oni wygranemu wykonawcy rażące zaniżenie cen, a instytucji zamawiającej przyjęcie najniższej oferty,  pomimo (ich zdaniem) braku realnej możliwości należytego wykonania zamówienia. Powyższe z oczywistych przyczyn pociąga za sobą również zarzut naruszenia zasady uczciwej konkurencji. Czy jednak w każdym wypadku, gdy zwycięzca przetargu oferuje niższą cenę niż jego konkurencja, dopuszcza się nieetycznego zachowania? Na to pytanie znajdziemy odpowiedź w czerwcowym wyroku Krajowej Izby Odwoławczej (wyrok KIO z 4 czerwca 2019 r., sygn. akt KIO 907/19).

Wyjaśnienia dotyczące rażąco niskiej ceny w obcym języku – sprawdź, jak ocenić ofertę

Pytanie:

Zamawiający zwrócił się do wykonawcy o złożenie wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny. W wezwaniu wskazał, że wykonawca musi udowodnić prawdziwość podanych w ofercie elementów cenotwórczych, powinien też wyjaśnić, co spowodowało obniżenie ceny, jak również w jakim stopniu wskazany czynnik wpłynął na jej obniżenie. Dodatkowo zamawiający poinformował, że wyjaśnienia powinny być poparte stosownymi dowodami. Wykonawca złożył stosowne wyjaśnienia, w których nawiązuje do wieloletniej współpracy z dostawcą sprzętu, która pozwoliła mu uzyskać bardzo wysoki rabat. Wykonawca do wyjaśnień załączył dowód w postaci oświadczenia producenta, z którego ma wynikać wysokość udzielonego rabatu. Oświadczenie jest napisane w języku angielskim (bez tłumaczenia). Wynika z niego jedynie, że wykonawca jest autoryzowanym przedstawicielem producenta sprzętu, brak jest jakichkolwiek informacji o wysokości rabatu. Czy zamawiający może brać pod uwagę oświadczenie producenta złożone w języku angielskim? Czy wezwać wykonawcę do ponownego złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny?

razaco niska cena okladka

Rażąco niska cena. Wskazówki dla zamawiających i wykonawców 

Jak i kiedy badać rażąco niską cenę. Obowiązek wzywania do wyjaśnień i obowiązek wyjaśniania. Forma składania wyjaśnień. Podważanie cen konkurentów

Rażąco niska cena a oferty częściowe – sprawdź procedury

Pytanie:

W postępowaniu poniżej progów unijnych na dostawę mebli (zamówienie współfinansowane ze środków UE) dopuszczono składanie ofert częściowych (3 części). Na jedną z nich wpłynęło 6 ofert z następującymi cenami:

1)      86.470 zł,

2)      212.913 zł,

3)      76.492,47 zł,

4)      115.019,10 zł,

5)      121.147,62 zł,

6)      148.830 zł.

Średnia arytmetyczna cen złożonych ofert wynosi 126.812,03 zł. Wartość zamówienia dla tej części została oszacowana na 109.000 zł netto. Po powiększeniu tej wartości o VAT otrzymujemy 134.070 zł. Czy w tej sytuacji cenę 76.492,47 zł należy uznać za rażąco niską? Czy moglibyśmy uznać, że oferta z ceną 212.913 zł zawyżyła średnią arytmetyczną i wybrać ofertę z ceną 76.492,47 zł jako najkorzystniejszą, bez wzywania do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny?

rażąco niska cena

Rażąco niska cena – procedura wyjaśniająca w praktyce zamawiającego (cz. I)

Każdy zamawiający prędzej czy później spotka się z koniecznością wszczęcia procedury sprawdzającej rażąco niską cenę. Właściwe jej przeprowadzenie pozwala ustalić, czy cena wykonawcy jest rynkowa, czy też nie ma możliwości, aby za zaoferowane wynagrodzenie prawidłowo wykonano zamówienie. Warto pamiętać, że wyeliminowanie oferty z nierealną ceną niweluje problemy, jakie mogą się pojawić na etapie realizacji zamówienia. Zawarcie bowiem umowy z wykonawcą oferującym ceną, która nie pokrywa wszystkich kosztów wykonania zamówienia prowadzi do stosowania tańszych (i najczęściej niezgodnych z wymaganiami zamawiającego) materiałów, unikania płatności dla podwykonawców, czy „wyszukiwania” prac, za które wykonawca będzie oczekiwał dodatkowego wynagrodzenia. <a >W artykule – bazując głównie na wyrokach KIO − omawiamy najważniejsze zagadnienia dotyczące rażąco niskiej ceny.Wyjaśniamy, kiedy należy podjąć działania zmierzające do uruchomienia procedury weryfikacji zbyt niskiego wynagrodzenia. Wskazujemy, czy rodzaj wynagrodzenia (kosztorysowe/ryczałtowe), ma znaczenie przy wyjaśnianiu zaniżonej ceny. Podajemy także przykłady sytuacji, w których zamawiający może odstąpić od badania niskiej ceny oraz podpowiadamy, jak sformułować pytania i zagadnienia, które będzie musiał wyjaśnić wykonawca. W kolejnej części artykułu (już za tydzień) doradzamy z kolei wykonawcom, którzy przygotowują wyjaśnienie kalkulacji cenowej.

W artykule m.in.:
1.      Przepisy ustawy Pzp nie zawierają definicji rażąco niskiej ceny. Krajowa Izba Odwoławcza przyjmuje, że jest to cena, za którą nie da się prawidłowo zrealizować zamówienia.
2.      To obowiązkiem zamawiającego jest ustalenie, czy cena zaproponowana przez wykonawcę jest rynkowa i umożliwi mu prawidłowe wykonanie zamówienia.
3.      Jako sprzeczne z ustawą należy uznać automatyczne uznawanie cen za rażąco niskie i odrzucenie zawierających ich ofert bez możliwości wykazania, że wycena jest rzetelna.
4.      Podstawą wszczęcia procedury wyjaśniania rażąco niskiej ceny jest zaniżenie ceny oferty, a nie poszczególnych cen jednostkowych.
5.      Ryczałt nie zabezpiecza zamawiającego przed możliwością zaoferowania mu ceny, która nie ma rynkowego charakteru. Bez względu na sposób rozliczenia zamawiający zwracając się o udzielenie wyjaśnień, ma prawo zażądać przedstawienia kalkulacji, na podstawie których oszacowano cenę oferty.
6.      Zamawiający może nie korzystać z procedury żądania od wykonawców wyjaśnień, jeżeli wskazane rozbieżności wynikają z oczywistych okoliczności, które nie wymagają wyjaśnienia. Oczywistość takich okoliczności oznacza, że wiadomość o nich rozwiewa wszelkie wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów.
7.      Zamawiający, zwracając się do wykonawcy o złożenie wyjaśnień w zakresie ceny oferty, jest zobowiązany wyznaczyć mu realny termin na udzielenie odpowiedzi. Złożenie przez wykonawcę wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny oferty po upływie terminu wyznaczonego przez zamawiającego należy traktować na równi z sytuacją, w której wyjaśnienia w ogóle nie zostały złożone przez wykonawcę.
8.      Wyjaśnienia w zakresie ceny oferty muszą być złożone zamawiającemu w odpowiedniej formie.
9.      W postępowaniach elektronicznych wyjaśnienia również mogą być przesłane w formie skanu i nie wymagają one podpisania kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
10.  Gdy wezwanie jest lakoniczne, nieprecyzyjne, bądź ogólnikowe, zamawiający musi liczyć się z możliwością otrzymania wyjaśnień charakteryzujących się wymienionymi wcześniej cechami.
11.  W ramach procedury wyjaśniania rażąco niskiej ceny zamawiający nie musi poprzestać na jednokrotnym wezwaniu.

Rażąco niską cenę trzeba badać

Rażąco niską cenę trzeba badać indywidualnie w każdym postępowaniu

Badanie okoliczności powodujących konieczność wyjaśnienia wysokości zaoferowanej ceny wymaga indywidualnego podejścia. Ustawa Pzp nie zawiera definicji legalnej rażąco niskiej ceny i nie budzi wątpliwości fakt, że zarówno te przepisy, jak i wiążące ustawodawstwo Unii Europejskiej pozostawiają rozwinięcie tego pojęcia − jako klauzuli generalnej − orzecznictwu. Dlatego w każdym przypadku przeprowadzenia procedury udzielenia zamówienia publicznego, jeżeli jest taka potrzeba, należy kwestę rażąco niskiej ceny badać ad casum (por. wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 25 sierpnia 2015 r., sygn. akt XXIII Ga 1072/15) − wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 4 czerwca 2019 r. (sygn. akt KIO 907/19).

badanie niskiej ceny

Jeśli cena jest niska z oczywistych względów, wówczas można odstąpić od jej badania

W przypadku zaistnienia przesłanek do badania rażąco niskiej ceny obowiązkiem zamawiającego jest wszczęcie procedury wyjaśniającej realność zaproponowanego wynagrodzenia (art. 90 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy Pzp). W okolicznościach oczywistych, które nie wymagają wyjaśnień, zamawiający może odstąpić od tych czynności. Omówienie bieżącego orzecznictwa dającego wskazówki w tej mierze znajdziesz w dziale Temat tygodnia.

Kontakt

Napisz do nas »
  • Infolinia
  • Tel: 22 518 29 29
  • Faks: 22 617 60 10
  • Adres do korespondencji
  • Wiedza i Praktyka Sp. z o.o.
  • ul. Paderewskiego 167
  • 05-070 Sulejówek

Wiedza i Praktyka Sp. z o. o.

  • Siedziba
  • ul. Łotewska 9a
  • 03-918 Warszawa
  • NIP: 526-19-92-256
  • REGON: 011235225
  • KRS: 0000098264
  • Nr rejestrowy BDO: 000008579

Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIV Wydział Gospodarczy Rejestrowy,
Kapitał Zakładowy: 200 000 zł.