wyjaśnienia rażąco niskiej ceny

  Jakie elementy warto uwzględnić w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny?

Jakie elementy warto uwzględnić w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny?

Zamawiający musi mieć podstawy, aby móc stwierdzić, że cena oferty jest rażąco niska. Jeżeli wykonawca złożył szczegółowe i rzetelne wyjaśnienia, odpowiadające wezwaniu zamawiającego, oraz poparte dowodami, to nie ma podstaw do ich kwestionowania (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 1 lutego 2023 r., sygn. akt KIO 27/23).

rażąco niska cena

Rażąco niska cena oferty w Prawie zamówień publicznych 2023

W razie stwierdzenia, że zaoferowane wynagrodzenie jest zbyt niskie, zamawiający musi zażądać od wykonawcy odpowiednich wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu zamówienia.

Przeprowadzenie procedury wyjaśniania rażąco niskiej ceny jest trudne zarówno dla organizatora przetargu, jak i wykonawcy. Zamawiający musi ustalić, które elementy związane z wyceną oferty chce wyjaśnić a następnie precyzyjnie sformułować pytania skierowane do wykonawcy. Po otrzymaniu pisma ocenia je, zwracając uwagę przede wszystkim na obiektywne kwestie poparte dowodami.

Wykonawca udzielając wyjaśnień w zakresie ceny powinien z kolei mieć świadomość, że nie jest to tylko formalność, którą należy „załatwić” przed wyborem najkorzystniejszej oferty. Im bardziej szczegółowe i konkretne będą tłumaczenia, tym większa szansa, że przekonają one zamawiającego o realności oferty. Ważne jest również, aby tam, gdzie jest to możliwe, przedstawić dowody potwierdzające rynkowy charakter wynagrodzenia. W artykule – bazując głównie na wyrokach KIO − omawiamy najważniejsze zagadnienia dotyczące ceny z punktu widzenia wykonawcy.

W tym artykule
  • Przepisy ustawy Pzp nie zawierają definicji rażąco niskiej ceny. W orzecznictwie  przyjęto, że jest to cena, za którą nie da się prawidłowo zrealizować zamówienia.
  • Nie każda niska cena ma charakter rażąco niskiej. To zamawiający ma obowiązek ustalić, czy jest ona realna i umożliwia wykonanie zamówienia. Aby to zweryfikować, trzeba przeprowadzić procedurę wyjaśniającą z art. 224 ustawy Pzp. W przypadku podejrzenia zaoferowania przez wykonawcę rażąco niskiej ceny będzie ona obligatoryjna.
  • Niezgodne z prawem jest odrzucenie oferty w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego bez przeprowadzenia procedury wyjaśniającej z ustawy Pzp.
  • Ryczałt nie zabezpiecza zamawiającego przed możliwością zaoferowania mu ceny, która nie ma rynkowego charakteru.
  • Bez względu na sposób rozliczenia zamawiający zwracając się o udzielenie wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, może żądać przedstawienia kalkulacji, na podstawie których oszacowano ofertę.
  • Zamawiający, który żąda złożenia wyjaśnień w zakresie wynagrodzenia, powinien wskazać wykonawcy konkretne zagadnienia, do których ma się on odnieść w kwestii wyliczenia ceny lub kosztu. Może to zrobić w formie pytań. Należy przy tym dążyć do tego, aby pytania bądź kwestie wymagające wyjaśnienia były określone jak najbardziej precyzyjnie i jednoznacznie.
  • Zgodnie z prawem zamawiający ma obowiązek wezwać do wyjaśnienia kalkulacji cenowej, wówczas gdy w jego ocenie cena lub koszt są rażąco niższe od średniej cen innych ofert bądź od wartości przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości zamawiającego co do ich realności (ustawa Pzp mówi o różnicy 30%).
  • Obowiązek wezwania nie pojawi się, gdy wartość zamówienia ustalona przez zamawiającego, jest zaniżona, nieaktualna lub budzi wątpliwości co do zgodności z aktualnymi warunkami rynkowymi.

Polecamy Twojej uwadze inne treści na naszym portalu związane z omawianą problematyką:

Wideo – Rażąco niska cena w nowej ustawie Pzp

Wzory dokumentów:

Nie trzeba badać rażąco niskiej ceny w odniesieniu do nieistotnych pozycji asortymentowych

Pytanie:

Czy dla każdej pozycji asortymentowej zamówienia muszę badać rażąco niską cenę? Postępowanie prowadzę w trybie podstawowym bez negocjacji z podziałem na części (dostawa żywności). W jednej z części mamy 9 pozycji asortymentowych. Dla całości oferty na tę część nie występuje rażąco niska cena. Jednak w jednej z ofert zauważyłem, że w pewnej  pozycji zamówienia wykonawca popełnił błąd. W nazwie tego asortymentu jest wpis  opakowanie 100 g, w opisie przedmiotu zamówienia też tak to opisano. Jednak w formularzu cenowym jako jednostka miary jest 1 kg. Jeden z wykonawców podał cenę nie dla 1 kg (jak kolumna jednostka miary), ale dla opakowania 100 g (taki wniosek wyciągnąłem z tego, że jego oferta jest o wartości ok. 10% innych ofert, a także ceny rynkowej). Zatem niejako z automatu wystąpiłem o wyjaśnienie rażąco niskiej ceny. Wykonawca w wyznaczonym terminie nie odniósł się do mojego wezwania, jedynie telefonicznie poinformował, że się pomylił i przeliczył wszystko dla 100 g, a ponieważ i tak nie jest pierwszy, nic nie odpisze. Czy powinienem odrzucić jego ofertę? Z drugiej strony ta pozycja, w której wykonawca popełnił błąd, wydaje się być nieistotna i gdyby wygrał, to pewnie opłaciłoby się mu dopłacić do niej, a dla całości i tak miałby zysk (pozycja ma wartość 250 zł, a całe zamówienie jest warte 50.000 zł). W tej chwili nie wiem, czy powinienem jego ofertę odrzucić, bo nie odpowiedział na wezwanie czy też uznać, że moje wezwanie było niezasadne (wówczas np. jakaś notatka w dokumentacji postępowania?). Czy w tej sytuacji słusznie postąpiłem, wzywając do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny, a jeśli nie, to jak to teraz naprawić?

Czy cząstkowa cena 1 zł zawsze zmusza do badania oferty pod kątem rażąco niskiej ceny?

Czy cząstkowa cena 1 zł zawsze zmusza do badania oferty pod kątem rażąco niskiej ceny?

Znamiona rażąco niskiej może mieć nie tylko całkowita cena oferty, ale także jej istotne części składowe. Jak wobec tego ocenić ofertę, w której cena za istotną oferowaną usługę, opiewa na 1 zł? Czy stosujemy tutaj regułę 30-procentowej różnicy między ceną a średnią wartością cen ofert lub kwotą szacunkową zamówienia? Czy może ona stanowić o obowiązku odrzucenia oferty? Sprawdź w artykule na przykładzie pewnego postępowania.