odbiór odpadów

Przetargi na odbiór i zagospodarowanie odpadów

Przetargi na odbiór i zagospodarowanie odpadów – wskazówki dotyczące procedury i realizacji umowy

W przetargach na ten szczególny przedmiot zamówienia, jakim jest odbiór śmieci, mogą pojawić się wątpliwości i problemy natury praktycznej dotyczące szacowania wartości usług, warunków udziału w prowadzonym postępowaniu, jakich można wymagać od wykonawców czy kwestii podziału zamówienia na części. Także realizacja umowy na odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych napotyka częste trudności związane choćby z podwyżkami cen paliwa i konieczną zmianą kontraktu czy regulacjami ustawy o elektromobilności i obowiązkiem ich stosowania do tego rodzaju zamówień. W artykule przygotowaliśmy dla Ciebie wyjaśnienia pytań naszych Czytelników dotyczących  przetargów na odbiór odpadów komunalnych oraz omówienie istotnego wyroku TSUE w kwestii odbioru odpadów na terenie UE.  

W tym artykule
  • W przetargu na odbiór i zagospodarowanie odpadów możliwy i zgodny z prawem jest warunek posiadania uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej dotyczący wpisu do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz wpisu do rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami.
  • To zamawiający decyduje, czy przeprowadzi postępowanie na całość zamówienia, w tym przypadku: odbiór, transport i zagospodarowanie odpadów, czy też osobno na odbiór i transport odpadów i na zagospodarowanie odpadów.
  • W kwestii zamówień na zagospodarowanie odpadów na terenie UE, zdaniem TSUE obowiązek uzyskania zgody właściwych organów państw wysyłki, przeznaczenia i tranzytu przed przemieszczeniem odpadów wchodzi w zakres realizacji zamówienia.
  • Zamówienie na odbiór i zagospodarowanie odpadów dotyczy usług powtarzających się okresowo. Umowa, której przedmiotem jest usługa powtarzająca się/ciągła, powinna przewidywać okres realizacji zamówienia podany datą początkową i końcową (termin od – do).

Jak zabezpieczyć się na wypadek przedłużającego się przetargu na odbiór i zagospodarowanie odpadów?

Pytanie:

Zamawiający (jednostka samorządu terytorialnego) przygotowuje przetarg nieograniczony poniżej progów unijnych na odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych. Poprzednio po przeprowadzonym przetargu w tej samej kwocie zamówienie zostało zlecone wykonawcy, który po kilku miesiącach realizacji umowy odmówił jej dalszego wykonywania. Doprowadziło to do rozwiązania kontraktu z przyczyn leżących po stronie wykonawcy. Zamawiający udzielił zamówienia z wolnej ręki na okres potrzebny do przygotowania i przeprowadzenia kolejnego przetargu nieograniczonego poniżej progów unijnych.

Jak w tej sytuacji i na jaki okres moglibyśmy ewentualnie udzielić zamówienia na odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych na wypadek przedłużającej się procedury przetargowej (np. w razie ewentualnych odwołań), kiedy np. niemożliwe będzie udzielenie zamówienia i zawarcie umowy po przetargu w terminie zakreślonym w dokumentacji jako początkowy? Czy na etapie przygotowywania dokumentacji wolno wprowadzić jakieś zapisy zabezpieczające zamawiającego w takim przypadku? Co się stanie, jeśli z uwagi na przedłużającą się procedurę przetargową upłynie początkowy zakreślony w dokumentacji termin realizacji zamówienia? Czy możliwe jest wprowadzenie zmian w dokumentacji w tym zakresie, a jeśli tak, to jak poprawnie to zrobić?

Zasady zlecania zamówień na odbiór i zagospodarowanie odpadów własnej spółce komunalnej

Pytanie:

Wielobranżowa spółka komunalna (której właścicielem w 100% jest gmina) zajmuje się:

  • wytwarzaniem i zaopatrywaniem w ciepło,
  • wydobyciem oraz dystrybucją wody,
  • odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków,
  • zbieraniem i zagospodarowaniem odpadów.

Działalność dotyczącą zbierania i zagospodarowania odpadów realizuje na podstawie umowy z gminą. Gmina udziela jej zamówień w trybie przetargu nieograniczonego. Spółka wykonuje zamówienie w zakresie zagospodarowania odpadów poprzez przekazywanie ich do instalacji komunalnej (wcześniej Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych RIPOK). Umowa z RIPOK została podpisana na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy Pzp (z uwagi na fakt, że usługa może być świadczona przez jednego wykonawcę z przyczyn związanych z ochroną praw wyłącznych wynikających z odrębnych przepisów).

Zgodnie z art. 20 ust. 8 ustawy o odpadach (przed zmianami): „Zakazuje się przywozu na obszar regionu gospodarki odpadami komunalnymi odpadów, o których mowa w ust. 7 (zmieszane odpady komunalne, pozostałości z sortowania odpadów komunalnych, odpadów zielonych) wytworzonych poza obszarem tego regionu”.

Z uwagi na powyższe spółka mogła przekazywać odpady wyłącznie od instalacji w regionie zagospodarowania odpadów określonym przez Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami. W przedmiotowym rejonie znajdował się tylko jeden RIPOK, więc była spełniona przesłanka z art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy Pzp. Ustawa z 19 lipca 2019 r. (Dz.U. poz. 1579) o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw w art. 6 ust. 5 uchyla ust. 7−11 w art. 20 ustawy o odpadach. Zatem nie ma już obowiązku przekazywania opadów do instalacji w danym rejonie gospodarki opadami. Jednak zgodnie art. 20 ust. 2 tej ustawy odpady, które nie mogą być przetworzone w miejscu ich powstawania, przekazuje się, uwzględniając hierarchię sposobów postępowania z opadami (…) do najbliżej położonych miejsc, w których mogą być przetworzone. Dotychczasowa instalacja, do której są przekazywane odpady, jest położona najbliżej względem miejsca powstawania odpadów. Czy spółka jest zobowiązana do udzielenia zamówienia na zagospodarowanie odpadów w trybie przetargowym, czy może udzielić zamówienia z wolnej ręki?

Jak zapewnić sobie ciągłość realizacji usługi odbioru odpadów do czasu podpisania nowej umowy?

Pytanie:

Aktualnie utworzyliśmy grupę zakupową, by zamówić usługę odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych, co w konsekwencji spowodowało, że przekroczyliśmy próg unijny. Musimy więc ogłosić postępowanie, ale do czasu wyboru nowego wykonawcy, chcemy przedłużyć obowiązującą umowę o 3 miesiące.

Czy możemy to zrobić na podstawie przytoczonych zapisów obowiązującej nas umowy lub powołując się na art. 144 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp? Oto postanowienia kontraktu:

„1. Zamawiający dopuszcza możliwość zmiany zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, w szczególności w przypadku:

1)         zmian w przepisach prawa mających wpływ na zasady odbierania i zagospodarowywania odpadów komunalnych,

2)         zmian częstotliwości realizacji usługi z powodu:

-        przestojów lub opóźnień spowodowanych przez zamawiającego lub właściciela nieruchomości, z której są odbierane odpady komunalne,

-        przerw w realizacji usługi powstałych z przyczyn niezależnych od wykonawcy, działania siły wyższej (np. klęski żywiołowe, strajki generalne lub lokalne), mających bezpośredni wpływ na terminowość wykonania usługi,

-        zmiany częstotliwości wywozu odpadów komunalnych, uzgodnionej z zamawiającym,

3)         zmiany zakresu czynności, których realizację wykonawca powierzył podwykonawcom, a które zostały określone w złożonej ofercie i umowie,

4)         zwiększenia lub zmniejszenia ilości właścicieli nieruchomości zamieszkałych na terenie gminy, z których będą odbierane odpady komunalne,

5)         wystąpienie rządowej zmiany stawki VAT po dacie zawarcia umowy, tj. obniżenia lub podwyższenia wskutek zmiany przez władze ustawodawczą stawki VAT – odpowiedni do zmiany stawki VAT – względem usług, do których mają zastosowanie zmienione przepisy.

  1. Zmiany w postanowieniach umowy, wymienione w ust. 1, mogą być wprowadzone wyłącznie w formie aneksu do umowy, pod warunkiem złożenia pisemnego wniosku w terminie 7 (siedmiu) dni kalendarzowych, od dnia pozyskania informacji o ich przyczynie”.

Kilka zamówień na odbiór odpadów może być udzielone w częściach

Pytanie:

Obecnie jesteśmy przed udzieleniem zamówienia publicznego na odbiór śmieci. Dotyczy on dokładnie:

  1. odbiór odpadów z posesji niezamieszkałych tj. targowiska, szkół itp. Wartość zamówienia szacujemy przykładowo na 87 000,00 zł netto
  2. odbiór odpadów z PSZOK kwota 56 000,00 zł netto
  3. odbiór odpadów od mieszkańców kwota ok. 1 200 000,00 zł netto

Na dzień dzisiejszy ogłosiliśmy już przetarg na odbiór odpadów od mieszkańców (pkt 3). Był to przetarg unijny, niestety został on unieważniony ponieważ kwota oferty przekraczała kwotę w budżecie. Mamy także ogłoszony przetarg unijny na odbiór odpadów z PSZOK-a. Czy mogę udzielić zamówienia z wolnej ręki na odbiór odpadów od mieszkańców (pkt 3), umowa byłaby podpisana na 3 miesiące na kwotę ok 300 000,00 zł netto. Byłby to czas potrzebny na ogłoszenie i rozstrzygnięcie przetargu unijnego na odbiór odpadów od mieszkańców. Nadmieniam, iż na to zadanie mamy podpisaną umowę do końca grudnia 2014 r. Kolejne pytanie to czy mogę skorzystać z art. 6a ustawy Pzp i ogłosić przetarg krajowy na odbiór odpadów z posesji niezamieszkałych (pkt 1) i jak do tego ma się zamówienie z wolnej ręki (dot. pkt 3)? Czy w ogólne mogę udzielić zamówienia z wolnej ręki na tak dużą kwotę? Czy jednak muszę na wszystkie części robić przetarg unijny?