NAJKORZYSTNIEJSZA OFERTA (wg PRAWA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH)

Stan prawny na dzień: 17.05.2024

Ustawa z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych przewiduje dwa sposoby zakończenia postępowania o udzielenie zamówienia. Pierwszy z nich to wybór najkorzystniejszej oferty na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia i zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego. Drugi to unieważnienie postępowania.

Z punktu widzenia interesów zamawiającego i wykonawców oraz ekonomiki postępowania najbardziej pożądany jest pierwszy sposób zakończenia postępowania, czyli wybór najkorzystniejszej oferty, w wyniku którego zostanie podpisana umowa.

Ustawodawca w art. 239 ust. 2 ustawy Pzp, określił, że najkorzystniejsza oferta to oferta przedstawiająca najkorzystniejszy stosunek jakości do ceny lub kosztu lub oferta z najniższą ceną lub kosztem.

W komentarzu UZP do art. 239 (nb. 3) wyjaśniono, że „(...) definicja ta wskazuje na możliwość zastosowania przez zamawiającego, w celu ustalenia, która oferta jest najkorzystniejsza, następujących równorzędnych metod: przy udziale kryteriów jakościowych, dla określenia, która z ofert przedstawia najkorzystniejszy stosunek jakości do ceny, oraz przy wskazaniu wyłącznie kryterium ceny lub kryterium kosztu”.

Zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę na ostatnim etapie procesu badania i oceny ofert. Ustalenie, która ze złożonych ofert jest najkorzystniejsza, wymaga uprzedniego zweryfikowania ich pod kątem:

  • poprawności rachunkowej (np. czy występują omyłki, o których mowa w art. 223 ust. 2 ustawy Pzp),
  • formalnej (np. czy jest opatrzona właściwym podpisem elektronicznym, czy zostało wniesione wadium wymagane przez zamawiającego) oraz
  • spełniania warunków udziału w postępowaniu i braku podstaw wykluczenia.

Stosownie do art. 239 ust. 1 ustawy Pzp kryteria oceny ofert, na podstawie których zamawiający wybierze ofertę najkorzystniejszą, muszą być określone w dokumentach zamówienia. Chodzi o dokumenty sporządzone przez zamawiającego lub dokumenty, do których zamawiający się odwołuje, inne niż ogłoszenie, służące do określenia lub opisania warunków zamówienia, w tym specyfikację warunków zamówienia oraz opis potrzeb i wymagań.

Kryteriami tymi może być połączenie kryteriów jakościowych oraz ceny (kosztu) albo sama cena (koszt).

Przykładowe kryteria jakościowe wymienia art. 242 ust. 2 ustawy Pzp. Katalog kryteriów jakościowych ma charakter otwarty. Oznacza to, że zamawiający może ustanowić inne kryteria niż wskazane bezpośrednio w ustawie Pzp. Istotne jest jednak, że kryteria oceny ofert muszą być związane z przedmiotem zamówienia i nie mogą dotyczyć właściwości wykonawcy, w szczególności jego wiarygodności ekonomicznej, technicznej lub finansowej.

Artykuł 252 ust. 1 ustawy Pzp nakłada na zamawiającego obowiązek wyboru najkorzystniejszej oferty w terminie związania ofertą określonym w dokumentach zamówienia. Obowiązek ten nie ma jednak charakteru bezwzględnego. Możliwy jest bowiem wybór najkorzystniejszej oferty po upływie terminu związania ofertą, o ile zamawiający wezwie wykonawcę, którego oferta otrzymała najwyższą ocenę, do wyrażenia, w wyznaczonym przez zamawiającego terminie, pisemnej zgody na wybór jego oferty, a wykonawca taką zgodę wyrazi.

Moment uznania oferty za najkorzystniejszą jest istotny z uwagi na powiązanie z niektórymi okolicznościami wynikającymi z przepisów ustawy Pzp. Do najważniejszych z nich można zaliczyć:

  • załączniki do protokołu postępowania udostępnia się po dokonaniu wyboru najkorzystniejszej oferty albo unieważnieniu postępowania (art. 74 ust. 2 ustawy Pzp);
  • przed wyborem najkorzystniejszej oferty zamawiający wzywa wykonawcę, którego oferta została najwyżej oceniona, do złożenia podmiotowych środków dowodowych (zgodnie z art. 126 ust. 1 / art. 274 ust. 1 ustawy Pzp);
  • niezwłocznie po wyborze oferty zamawiający informuje równocześnie wykonawców, którzy złożyli oferty, o wyborze najkorzystniejszej oferty oraz wykonawcach, których oferty zostały odrzucone (art. 253 ustawy Pzp).

Podstawa prawna

art. 74 ust. 2, art. 126 ust. 1, art. 239, art. 241, art. 242, art. 252, art. 253, art. 274 ust. 1 ustawy z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1605 ze zm.).

Autor:

Krzysztof Hodt

Krzysztof Hodt

Krzysztof Hodt

praktyk z wieloletnim doświadczeniem w stosowaniu Prawa zamówień publicznych, aktualnie specjalista w wydziale zamówień publicznych jednej z największych instytucji zamawiających w Polsce